Thành phần mực in offset
Quy trình in offset khá phức tạp trong đó thành phần mực in là một yếu tố cực kỳ quan trọng mà mỗi người làm nghề in cần biết. Chúng ta hãy tìm hiểu bài viết kỹ thuật chuyên sâu này
Mực In offset tờ rời cần có độ nhớt cao. Khi in, mực in không bị ảnh hưởng và không bị biến đổi tính chất bởi các chất làm ẩm khuôn in, đồng thời các chất làm khô màng mực in trên hệ thống lô chà mực trong quá trình truyền mực từ bản in sang tấm cao su và sau đó từ tấm cao su sang giấy in. Những quá trình truyền này rất phức tạp khi in nhiều màu (ướt – trên – ướt).
Thành phần cơ bản của mực in offset tờ rời gồm có: Pích măng màu, chất tạo màng (chất liên kết) và chất phụ gia
+ Pích măng:
– Pích măng màu:
Pích măng vô cơ
Pích măng hữu cơ
Lắc pích măng
– Pích măng độn (Màu trắng)
+ Chất tạo màng: (Chất liên kết ,véc ni, dầu nhựa)
Nhựa
Chất pha loãng – Dung môi dàu có nhiệt độ sôi cao
Dầu mực in – Dàu khoáng
Dầu khô thực vật: Dầu lanh
+ Chất phụ gia:
Chất làm khô
Chất tăng, giảm độ dính
Chất tăng, giảm độ bóng
Chất chống dính bẩn.
Cầu tạo và tính chất mực in offset
1. Pích măng
Chất lượng và lượng sử dụng pích măng quyết định các tính chất tông màu hay sắc thái màu,độ sáng màu và độ bão hòa hay độ no màu còn gọi là độ tinh khiết của màu mực in. Khi mực in chịu tác động của các yếu tố vật lý và hóa học, chất màu bị biến đổi, vì vậy tính chất màu mực được xác định theo độ bền của màng mực in.
Tất cả các loại Pích măng dùng để sản xuất mực in không được tan trong chất liên kết hay dung môi.
+ Lắc pích măng: Thuốc nhuộm không dùng để sản xuất mực in vì phần lớn chúng đều tan trong nước. Muốn sử dụng chúng để sản xuất mực in phải chuyển thuốc nhuộm thànhdạng không tan trong nước bằng những phương pháp hóa học.( Sự pích măng hóa thuốc nhuộm). Những chất màu thuốc nhuộm cùng với những chất mang hay chất nền(Substrate) là những muối bary, muối canxi dễ tan trong nước, hỗn hợp với nhau tạo thành kết tủa. Quá trình kết tủa – sự lắc hóa hay pích măng hóa thuốc nhuộm- tạo thành pích măng màu. Pích măng màu kết tủa, lọc, sấy khô và nghiền mịn. Lắc pích măng được điều chế bằng cách kết tủa anion hay cation những thuốc nhuộm tổng hợp hữu cơ với các muối kim loại dễ tạo thành chất kết tủa, ví dụ: Bary Clorua(BaCl2),Canxi Clorua(CaCl2)… Tùy theo cấu trúc và ái lực của thuốc nhuộm hữu cơ , lắc pích măng màu được phân thành nhiều nhóm khác nhau như pích măng azo, pích măng Phtaloxyanin.
Lắc pích măng màu hiện dùng phổ biến để sản xuất mực in offset vì chúng có tính chất quí như bền với kiềm, axit và một số không tan trong dung môi hữu cơ.
Khi lựa chọn mực in cần chú ý đến những tính chất quan trọng của pích măng màu sau:
Sắc thái màu hay tông màu
Cường độ màu hay độ đậm
Hiệu suất sử dụng cao
Khả năng thấu minh / Khả năng phủ
Khả năng thấm ướt với những phân tử chất liên kết: Dầu – nhựa
Kích thước hạt hay độ mịn
Độ bền ánh sáng
Độ bền với nước, axit, cồn, kiềm, nhiệt độ v.v…
+ Pích măng độn:
Tác dụng của pích măng độn trong mực in offset:
Tăng độ sáng của tông màu
Điều chỉnh độ nhớt
Hạn chế sự bặn bụi trong quá trình in
Giảm giá thành sản phẩm.
2. Chất liên kết – Chất tạo màng
Chất tạo màng trong mực in thường gọi là chất liên kết. Đối với mực in offset đòi hỏi chất liên kết thấm ướt tốt và kỵ nước.
Tính chất và công dụng của chất liên kết có thể tốm tắt như sau:
Tạo thành lớp bảo vệ, bao quanh hạt pích măng , tránh được sự cọ sát cơ học khi sử dụng sản phẩm in.
Khi chất liên kết khô hoàn toàn, hạt pích măng bám chắc trên bề mặt vật liệu in.
Hạt pích măng phân tán cực mịn trong chất tạo màng.
Thành phần chính của chất liên kết là hỗn hợp dầu và nhựa. Đối với mực in offset tờ rời thành phần dàu trong chất liên kết chủ yếu là dầu lanh. Đối với mực in offset giấy cuộn thành phần dầu trong chất liên kết chủ yếu là dầu khoáng. Thành phần chất liên kết có ttrong mực in offset tờ rời chiếm khoảng 55 đến 75%
+ Dầu lanh:
Thuộcloại dầu khô thực vật. Axit béo không no có trong dầu lanh là axit panmatic và axit stêaric chiếm từ 4,5 đến 6%. Tính chất vật lý và tính chất hóa học của dầu lanh trong mực offset tờ rời phụ thuộc vào vị trí nối đôi và số nguyên tử cacbon trong phân tử axit linolenic, axit linolic và axitolêic. Những axit béo không no này sau khi in dễ dàng kết hợp với oxy không khí theo phản ứng trùng hợp oxy hóa, tạo cho màng mực khô.
+ Nhựa:
Những loại nhựa thiên nhiên đã được biến tính, ví dụ: Nhựa thông; nhựa tổng hợp,… Nhựa ankýt đều đươc sử dụng làm mực in, chúng có khả năng hòa tan trong dàu lanh và dàu khoáng. Nhựa ankýt được biến tính với dàu lanh tạo thành những ette tan trong dàu, khi hấp thụ oxy hình thành phản ứng taọ lưới, màng mực khô.
Nhựa ankýt biến tính được sử dụng ngày càng nhiều để sản xuất những loại mực offset bóng, khô nhanh, vì chúng có những ưu điểm nổi trội như sau:
Độ bền màng mực in chống sây xước cao
Tạo thành màng mực bóng
Phù hợpvới tính bền ma sát của mực in offset
Thời gian khô nhanh nếu sử dụng chất liên kết: nhựa ankýt – dàu lanh.
+ Dầu khoáng (dầu mực in)
Dầu khoáng dùng trong mực in offset giấy cuộn là những hyđrô các bon dạng mạch thẳng (parafin và olefine) in và dạng mạch vòng (napthen hay aromatic). Trong mực in offset, đặc biệt là mực in offset giấy cuộn dùng để in sách, dàu khoáng nap then thường được được sử dụng nhiều hơn.
Dầu khoáng dùng để sản xuất mực in dạng khô nhiệt được sản xuất riêng, được tinh chế hầu như không có màu, không có mùi, nhiệt độ sôi từ 240 độ C đế 270 độ C. Đối với mực in offset khô lạnh giấy cuộn và mực in báo dàu khoáng có nhiệt độ sôi từ 300oC đến 350oC.
Dầu khoáng dùng cho mực in offset tờ rời có nhiệt độ sôi từ 300 độ C đến 350 độ C.
3. Chất phụ gia
Những chất phụ gia đưa thêm vào mực in thường gồm có:
Chất làm khô: Mục đích để xúc tiến sự khô oxy hóa.
Dàu pha mực: Điều chỉnh độ nhớt, độ dính, trạng thái lưu biến của mực in
Chất chống dính: Tạo sự se mặt màng mực in nhanh và chống dính bẩn mặt sau của tờ in.
Chất tăng độ bóng: Dùng véc ni bóng, tăng độ bóng của màng mực in.
